Ársreikningur Lánasjóðs sveitarfélaga 2023 52
Innra eftirlit og undanþága frá rekstri innri endurskoðunardeildar
Stjórn Lánasjóðsins ber ábyrgð á að til staðar sé virkt innra eftirlit í samræmi við lög og settar reglur. Lánasjóðurinn
leggur áherslu á að verklag sé skjalfest, áhættur séu greindar og metnar, eftirlitsaðgerðir skilgreindar til að mæta
viðkomandi áhættum og þannig draga úr áhrifum viðkomandi áhættuþátta.
Hjá fjármálafyrirtæki skal starfa endurskoðunardeild sem annast innri endurskoðun skv. lögum um
fjármálafyrirtæki nr. 161/2002. Fjármálaeftirlitið getur veitt undanþáguheimild með hliðsjón af eðli og umfangi
rekstrar. Lánasjóðurinn hefur fengið slíka undanþágu frá rekstri endurskoðunardeildar samkvæmt leiðbeinandi
tilmælum Fjármálaeftirlitsins nr. 2/2011. Í þeim tilmælum er kveðið á um hvernig innri endurskoðun skal fara fram
og er aðalhlutverk innri endurskoðunar að fylgjast með starfseminni til að tryggja að reglum sé framfylgt í samræmi
við samþykktir stjórnar. Stjórn Lánasjóðsins gerir samning um árlega úttekt á innra eftirliti Lánasjóðsins í samræmi
við reglur Fjármálaeftirlitsins til að framfylgja ofangreindu hlutverki. Grant Thornton á Íslandi er innri
endurskoðandi Lánasjóðsins.
Stjórn hefur skipað endurskoðunarnefnd samanber 108. gr. laga nr. 3/2006 til að sinna eftirliti með vinnuferlum
reikningsskila, endurskoðunar, áhættustýringar og innra eftirliti.
Áhættustýring og áhættunefnd
Stjórn ber ábyrgð á áhættustefnu Lánasjóðsins og skilgreinir áhættuvilja. Stjórn Lánasjóðsins samþykkir reglur um
framkvæmd áhættustýringar, hefur eftirlit með því að reglunum sé framfylgt og tryggir að innri ferlar vegna
áhættustýringar séu yfirfarnir. Framkvæmdastjóri ber ábyrgð á áhættustýringu Lánasjóðsins gagnvart stjórninni.
Sem lánafyrirtæki stendur Lánasjóðurinn í rekstri sínum frammi fyrir ýmsum tegundum áhættu. Eitt af
meginverkefnum stjórnenda hans er að sjá til þess að áhætta sé metin, henni stýrt og haldið innan fyrirfram
skilgreindra marka. Þættir í skilvirkri áhættustjórnun eru greining helstu áhættuþátta, mæling áhættu, viðbrögð til
að takmarka áhættuna og reglubundið eftirlit. Markmið áhættustýringar Lánasjóðsins er að tryggja að sjóðurinn
standi undir öllum kringumstæðum af sér alla þá atburði sem hent geta í starfsumhverfi hans.
Það eru tvær grundvallareglur sem hafðar eru í heiðri í rekstri sjóðsins í þeim tilgangi að lágmarka áhættu í
daglegum rekstri hans: útlán eru almennt veitt með sama hætti og lántökur (pörun útlána) og lánsloforð eru ekki
gefin nema fjármögnun sé lokið. Lögð er sérstök áhersla á að fjármögnun Lánasjóðsins endurspeglist í útlánum
hans og með því að fara eftir þessum reglum í daglegum störfum eru líkur á lausafjárskorti auk annara áhættuþátta
lágmarkaðar.
Ársfjórðungslega útbýr áhættustýring sjóðsins skýrslu til stjórnar og kynnir á stjórnarfundi, þar sem farið er yfir
helstu áhættuþætti og stöðu þeirra samanborið við áhættustefnu sjóðsins. Lánasjóðurinn fer árlega í gegnum innra
matsferli í samræmi við lög um fjármálafyrirtæki til að meta eiginfjárþörf sjóðsins og styrkja tengsl áhættumats
sjóðsins og áhættustýringu. Innra-matsskýrslan (e. ICAAP) er kynnt og samþykkt af stjórn sjóðsins áður en hún er
send til Fjármálaeftirlits Seðlabankans.
Lánasjóðurinn ber samkvæmt 78. gr. laga um fjármálafyrirtæki nr. 161/2002 að starfrækja áhættunefnd, sem ber
að sinna ráðgjafa- og eftirlitshlutverki fyrir stjórn er varðar mótun áhættustefnu og áhættuvilja. Sökum smæðar
sjóðsins var sótt um undanþágu frá sérstakri áhættunefnd í samræmi við 5. mgr. 78. gr. Slík undanþága var veitt
af Fjármálaeftirlitinu með bréfi dags. 23. desember 2015 og skilgreint að starfsskyldur áhættunefndar yrðu
yfirfærðar á stjórn Lánasjóðsins.
Samkvæmt 4. mgr. 17. gr. laga um fjármálafyrirtæki skal áhættustýring fjármálafyrirtækisins fara fram í einingu
sem er óháð öðrum starfseiningum. Þá skal ráða yfirmann áhættustýringar sem skal búa við sjálfstæði sem
stjórnandi og hafa umsjón með og bera ábyrgð á þeirri einingu þar sem áhættustýring fjármálafyrirtækis fer fram.
Í 7. mgr. 17. gr. kemur fram að ef starfsemi fjármálafyrirtækis réttlæti ekki sérstakt stöðugildi yfirmanns
áhættustýringar geti Fjármálaeftirlit Seðlabankans heimilað að annar starfsmaður hafi umsjón með
áhættustýringunni, enda sé gætt að hagsmunaárekstrum. Hafa skal til hliðsjónar eðli og umfang starfsemi